Yapı Denetim Hizmet Bedelinin Tahsilinde Karşılaşılan Güçlükler ve Çözüm Önerileri
Yapı denetim hizmet sözleşmesi karşılıklı iki tarafa borç yükleyen bir iş görme sözleşmesidir. Sözleşmenin tarafları ise yapı denetim kuruluşu ve arsa sahibidir. İmzalanan sözleşme ile yapı denetim kuruluşu inşa edilecek binanın proje aşamasından yapı kullanım belgesinin alındığı güne kadar yapının imar planına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, mevcut standartlara, yürürlükteki mevzuata uygunluğu denetleme borcu altına girmekte iken arsa sahibi ise yapı denetim kuruluşunun vermiş olduğu bu hizmet karşılığında yapı denetim ücretini il muhasebe birimlerinde açılacak olan emanet nitelikli hesaba “yapının bitirilme oranına göre hesaplanan tutarı” ödeme borcu altına girmektedir.
Yapı denetim kuruluşları yukarıda izah edildiği gibi arsa sahibi ile karşılıklı olarak imzaladıkları yapı denetim hizmet sözleşmesi sonrası üzerlerine düşen denetim görevini yerine getirmekte iken hak etmiş oldukları yapı denetim hizmet bedellerinin tahsili aşamasında çeşitli güçlüklerle karşılaşmaktadır. Bu durumun en büyük sebebi olarak ise arsa sahibi ve müteahhit arasında yaşanılan ihtilaflar göze çarpmaktadır. Zira arsa sahipleri ile müteahhitler aralarında imzaladıkları kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin nerede ise tamamında yapı denetim hizmet bedelinin müteahhit tarafından ödeneceğini hususunda anlaşma yapmakta, bu durum sonrasında ise müteahhit tarafından yapı denetim ücretinin ödenmesinin geri planda bırakılması yada müteahhit tarafından bina imalatının yarıda bırakılması gibi durumlar nedeni ile yapı denetim kuruluşu hizmet bedelini tahsil etmekte zorlanmaktadır. Yapı denetim kuruluşlarının arsa sahibi ile yaptığı görüşmeler ise yapı denetim ücretinden müteahhitin sorumlu olduğu iddiası ile sonuçsuz kalmaktadır. Yaşanan bu olumsuzlar sabit giderleri oldukça yüksek olan yapı denetim kuruluşlarının ciddi ekonomik sıkıntılar yaşamasına sebep olmaktadır.
Yapı Denetim Hizmet Bedelinin Tahsili
İster arsa sahipleri, müteahhit ile karşılıklı imzaladığı kat karşılığı inşaat sözleşmesinde yapı denetim hizmet bedelinin müteahhit tarafından ödeneceği hükmüne yer versin, isterse bu tür bir sözleşme maddesine yer verilmesin yapı denetim hizmet bedelinden kanun gereği arsa sahibi sorumludur. Bu nedenle yapı denetim hizmet sözleşmesinin mecburi tarafı olan arsa sahibinin iş bu sözleşmeye aykırı davranarak yapı denetim hizmet bedelini ödememesi yapı denetim kuruluşuna arsa sahibi aleyhine ilamsız icra yolu ile alacağını tahsili cihetine gitme hakkını vermektedir.
Yapı denetim kuruluşunca yapı denetim hizmet bedelinin tahsili için arsa sahibi aleyhine gerçekleştirilen ilamsız icra takibine borçlu arsa sahiplerince özellikle borçlu olmadıklarından/ sözleşmeye imza atmadıklarından / müteahhit tarafından ödemenin yapılacağından bahisle itiraz edilebilmektedir. Bu durumda Yapı denetim şirket yetkililerince haklı alacağını tahsil için itirazın iptali davası açılması gerekmektedir.
Çözüm Önerileri
Yapı denetim şirketlerinin yapı denetim hizmet bedellerini tahsil edemediği durumlarda çok gecikilmesi nedeni ile alacağın tahsilini zorlaştırmadan avukat desteği alması ve icra işlemlerini başlatması önem arz etmektedir.
Büromuzda Ankara başta olmak üzere tüm Türkiye çapında ki müvekkil yapı denetim kuruluşlarının yapı denetim hizmet sözleşmelerinin bedelinin tahsili yönünde icra ve dava aşamaları görülmekte ve bu güne değin %100 oranında başarı ile tahsilat sağlanmaktadır ve yapı denetim şirketlerine gerek yüz yüze, gerek online danışma ile 7/24 hukuki destek sağlanmaktadır.